Artvin’in Şavşat ve Ardanuç ilçelerinde vatandaşların, uzun ötüşüyle bilinen Denizli horozu ve renga renk tüyleriyle bilinen Hint horozlarına olan tutkuları gözlerden kaçmıyor. Her iki ilçede de horoz sevgisi öyle yüce ki, vatandaşlar arasında çeşitli horoz efsaneleri de anlatılıyor. Bu efsanelerin yanı sıra Şavşat’ta horoza bir şiir yazılmış ve hatta bu şiir yerel bir sanatçı tarafından bestelenip Şavşatlıların beğeniyle söylediği bir halk türküsü haline gelmiş. Bu türkü, çeşitli radyo ve televizyon programlarında eğlencelerde en çok istenenler arasında yer almış.  Türkü’den önce abartılarak anlatılan birkaç horoz efsanesini gazetemiz aracılığıyla okuyucularımıza aktaracağız. Ardanuçlu Özkan Solmaz’da eskiden horoz tutkusu olanlar arasında yer alıyor. Çocukluk yıllarında horozları çok sevdiğini belirten Solmaz; “ Bizim bu bölgelerde, hayvancılık yaygındır. Hayvancılık denince akla sadece küçük baş ve büyük başlar gelmemeli. Bu kuşgillerde bakılabilen ve faydalanılabilen hayvanlardır. Biz mesela Hint horozlarını, tavuklarımızı kartallardan korumak için beslerdik. Herkes bilir Hint horozları biraz sert hayvanlardır. Yazları bağ bahçede işlerimizi yaparken tavuklarımızı gözetlememiz mümkün olmuyordu. Bir iki Hint horozu koyardık tavukların başına, onlar tavukları otlatır ve korurdu. Hatta hiç unutmuyorum bir defasında tavuğu kartalın ağzından aldı. Hint horozları iyi uçar, uzun öter, sesleri yüksek çıkar. Bizim horoz Tütünlü Köyü’nde öterdi sesi Aydın Köyü Tanzot’ta duyulurdu öyle böyle değil bu horozların ötüşü. Megafon bağlanmış gibi mübarek hayvanları sesi. İyi ötmeleri için horozcular tarafından bilinen besleme yöntemleri vardır mesela biz zeytin yağı verirdik içerdi hayvan, içince sesi daha iyi çıkardı. Artvin öyle horoz her zeytin yağını içmez, horozlar akıllı hayvanlardır, hayvanlar aleminin gurmesidirler. Ben bir defa eve misafir gelmişti, yanından tavuğu almaya kalktım, tavuğa zarar vereceğimi anlamış olmalı ki hemen saldırıya geçti, tepeme atlayım gagasını kafama vurdu. Annem yardıma koşmasaydı delecekti kafamı. Çok fena saldırıyor.” dedi
 
Horozun üzerinden tır geçtiJ
Bir efsaneye göre Şavşat’ta kara yoluna çıkan bir hint horozunun üzerinden tır geçer. Horoz lastiğin altında kalır. Tır ilerler gider aradan birkaç dakika geçer horoz şöyle ayağa kalkar silkelenerek kanatlarını çırpar. Horoza hiç bir şey olmaz.
 
Şavşatta’ öten horozun sesi Ardanuç’ta duyulurmuşJ
Yine bir efsaneye göre bu bölgelerde beslenen Denizli ve Hint horozları uzun ötüşlerinin yanı sıra öyle yüksek sesle ötermiş ki, Şavşat’ta öten horozun sesi Ardanuç’ta duyulurmuş.
 
Hint Horozu’nun özellikleri
Türk Hint horozları Malaoid türünün alt türü olan aseel ırkı horozlardır, asil soylu, arı, safkan anlamına gelmektedir. Bu kelime Türkçeye de aynı şekliyle geçmiştir. Asil kan, saf, duru manasında kullanmaktayız. Türkiye’de birçok bölgemizde gerçek hayvan severler tarafından çok özel yetiştirme sistemleriyle saf olarak yetiştirilmeye devam eden Hint horozu bölgeler arasında çok azda olsa genel yapısal özellikler fiziki görünüşleriyle birbirinden ayrılabilir.
 
Türk Hint horozunun genel olarak diğer ırklardan ayrımlanabilir özellikleri geniş bir kaş yapısı ve gözler bu kaş yapısının içersine gizlenmiş dışarıdan gelebilecek darbelere karşı korunaklı bir yapıya sahiptir. Ortalama olarak erkekler 3000-3500kg arasındadır. Gözler yeşilin tonlarındadır. Hakim olan renkler dişilerde kahverenginden açık kahverengine ve siyah renklerdedir.
 
Dövüşleri ağır, etkili elleri, muntazam kas yapıları, dengeli bir vücut yapıları vardır. Irklar içinde en dayanıklı horoz, Hint horozudur. Tavuklar 9–10 yumurta yaptıktan sonra kuluçka olur yumurtalar açık krem rengindedir, ortalama 57–60 gr arasında yumurta ağılığı vardır, daha küçük ve daha iri yumurtalar kuluçka altına konulmaz çıkış gücü zayıf olur. Horozlar dik duruşları geniş göğüsleri kalın kemikli ayakları ile tam bir asalet timsalidir.
 
İbikler fıstık ibik, silme ibik ve silmenin çeşitli formları örneğin taş ibik, gül ibik şeklinde gözlemlenir. Hint horozlarında sakal yoktur. Genellikle horozların sırtlarında sırt saçak tüyleri bulunur. Akrabalı yetiştirilmiş damızlıklarda bazen bu saçak yoktur. Kuyruklar aşağıya doğru ortadan ikiye ayrılmış ıstakoz kuyruğunu andırır. Ayaklar çok açık sarı ve gümüşi renklerde olabilir. Hint horozları ötüşleri çok kısadır hatta öterken ses boğulur.
 
Bu iki abartılı efsanenin ardından Şavşat’lı şair Nedret Ural’ın horoz için yazdığı şiiri sizinle paylaşmak istiyoruz.
 
Horozi çarşidan aldım
Kaça kaça eva galdım
Çoğ ey dögüşaçağ sandım
Hint horozum hint horozum

Bazi suya teref gedar
Arada bir koko edar
Kokoru görünca nedar
Hint horozum hint horozum

Hint horozum öta öta
Kanadini cata cata
Ahların kokoru tuta
Hint horozum hint horozum

Bazi çarşiya gedarım
Güldem a teslim edarım
Tilki yersa ben nedarım
Hint horozum hint horozum